Dane Kaybı

Hasat Sezonu başladı. Yağışlar uzadığı için geç başlayan hububat hasatları için memleketin her yerinde biçerdöverler çalışıyor.


Bizde zaman zaman biçerdöverleri kontrol etmek için köylere gidiyoruz. Biçerdöver sahipleri ile, tarla sahipleri ile konuşup, biçerdöver operatörlerinin düzgün çalışıp çalışmadığını, belgelerinin tam olup olmadığını ve dane kaybı yapıp yapmadığını ve bunun içinde makine ayarlarını kontrol ediyoruz.


Ben İl Müdürlüğü Teşkilatının en acemisi olduğum için izlemedeyim henüz. En başta öğrendiğim ise Dane Kaybının ne kadar önemli olduğu. Dane Kaybı %2 yi geçerse Biçerdöver operatörüne ceza tutanağı tutuluyor. Dane Kaybının çok olması emeğin boşa gitmesi ve ekonominin zarar görmesi demek.

Dane Kaybının Hesabı ise;
Dane kaybının ölçülmesinde uygulanacak metot: Biçerdöverin hasat ettiği tarlada aşağıdaki şemada gösterildiği gibi 3 yere konulan 50x50 cm.lik çerçevelerin içindeki başaklar ve daneler toplanır ve başaklar ovalanmak suretiyle elde olunan daneler sayılır. Hasat edilen tarlanın ortalama verimi, teknik elemanın kendi deneyimlerine dayanarak, yoksa orada bulunan yöre sakinlerinin deneyimlerinden yararlanarak bulunur. Şemada gösterildiği gibi biçerdöverin biçme genişliğini 5'er cm. taşacak şekilde iki yandan ve orta bir yerden 50 cm. kenarlı birer kare alan işaretlenir. Buradaki başak ve daneler toplanır. Başaklar ezilerek savrulur ve daneleri diğer danelerle birlikte sayılır. Dane kaybı %' si.
Dane kaybı=133x(a+b+c)/d
a: Sol tarafta saptanan dane kaybı (gr.)
b: Ortada saptanan dane kaybı (gr.)
c: Sağ tarafta saptanan dane kaybı (gr.)
d: Tarlanın ortalama dekara verimi (kg.)
Dane kaybı teknik elemanca mahallinde tespit edilir. Gerek sürücüye gerekse tarla sahibine dane kaybının nedenleri ve önlenmesi için yapılacak ayar ve tedbirler açıklanır.